شبكه ما

شفق قطبي (به انگليسي: Aurora) يكي از پديده‌هاي جوي كرهٔ زمين است. شفق قطبي پديدهٔ ظهور نورهاي رنگين و متحرك در آسمان شب است و معمولاً در عرض‌هاي نزديك به دو قطب زمين كه براثر برخورد ذرات باردارِ بادِ خورشيدي و يونيزه شدن مولكول‌هاي موجود در يون‌سپهر (يونوسفر) زمين به وجود مي‌آيد.

شفق‌ قطبي نورهاي زيبايي هستند كه به طور طبيعي در آسمان ديده مي‌شوند. كه معمولاً در شب و در عرض‌هاي جغرافيايي قطبي به چشم مي‌خورند. آنها در يونوسفر تشكيل مي‌شوند و در سپيده‌دم قطبي قابل مشاهده هستند. در عرض جغرافيايي قطب شمال به آنها شفق‌هاي شمالي نيز گفته مي‌شود كه اين نام بر گرفته از نام ايزدگونه رومي سپيده‌دم و نام يوناني باد شمالي است كه در سال ۱۶۲۱ توسط پير گاسندي روي اين پديده طبيعي گذاشته شد. به شفق‌هاي قطبي، نور قطب شمال هم گفته مي‌شود زيرا آنها غالباً در نيم كرهٔ شمالي رويت مي‌شوند و هر چقدر به قطب شمال نزديك مي‌شويد با توجه به مجاورت با قطب مغناطيسي شمالي زمين احتمال بيشتري مي‌رود كه بتوانيد آنها را ببينيد به طور مثال در شهرهاي شمالي كانادا كه بسيار نزديك به قطب هستند امكان رويت آنها بسيار زياد است.

شفق‌ قطبي در نزديكي قطب مغناطيسي شمالي ممكن است خيلي بالا باشد ولي در افق شمالي به صورت سبز بر افروخته و در صورت طلوع خورشيد به صورت قرمز كمرنگ ديده مي‌شود. شفق‌هاي قطبي معمولاً از سپتامبر تا اكتبر و از مارس تا آوريل اتفاق مي‌افتند. بعضي از قبايل كانادايي به اين پديده رقص ارواح مي‌گويند.

در قطب جنوب نيز اين اتفاق مي‌افتد ولي فقط در جنوبي‌ترين عرض جغرافيايي قابل رويت است. و گاهي اوقات در آمريكاي جنوبي و استراليا (استراليا در زبان لاتين به معني جنوب است).

بنجامين فرانكلين اولين كسي بود كه به شفق‌هاي قطبي توجه نشان داد. در تئوري او علت وقوع شفق‌هاي قطبي اين انتقال نور در مركز بار الكتريكي در سرزمينهاي قطبي توسط برف و رطوبت شدت مي‌گيرد، بود.

علت وقوع شفق قطبي خروج جرم از تاج خورشيدي است كه از طريق مغناطره و كمربند وان آلن به مناطق قطبي هدايت مي‌شوند.